"Mendel Gdański"

Tytuł: Mendel Gdański 
Autor: Maria Konopnicka
Wydawnictwo: Zakład Narodowy im. Ossolińskich

Moja ocena: 8 - rewelacyjna

[...] Nu, ja się nazywam Mendel Gdański. Że ja się Mendel nazywam, to przez to, co nas było dzieci czternaście, a ja się piętnasty urodził, tu, na Stare Miasto [...]. Nu, jak ja się tam urodził, to nas było dzieci piętnaście, cały mendel. [...] Nu, ja nie tylko nazywam się Mendel, ja jeszcze nazywam się Gdański. Nu, co to jest Gdański? To taki człowiek albo taka rzecz, co z Gdańska pochodząca jest... [...] Pan dobrodziej powiada, co ja cudzy. Nu, jak to może być? Jak ja Gdański, to ja cudzy? [...]

Opowieść, nowelka, opowiadanie... jakkolwiek to nazwać opisuje bardzo smutną historię starego Żyda, który przygarnął syna swej zmarłej córki i teraz wychowuje go jak własne dziecko. Uczy go, że nie można wstydzić się swojego pochodzenia, wyznania. Każdy z nas jest człowiekiem. Żyd to także człowiek. Póki nic nie ukradł, nie zabił, nie zrabował jest po prostu człowiekiem. Co oznacza również, że jeżeli dopuścił się czynu karalnego musi ponieść karę. Niemniej najczęściej jest tak, że są to ludzie najbardziej pracowici z nas wszystkich.

Moim zdaniem historia opisana jest świetnie. Ukazuje stosunek ludzi do Żydów. Mendel Gdański, stary Żyd mieszkający w tym samym mieście od urodzenia zżył się z nim jak również z mieszkańcami. Niestety, ponieważ postanowił zachować żydowskie obyczaje i religię jest często narażony na szykany ze strony ludności oraz miejsce ma dość dotkliwy incydent, który całkowicie zmienia jego stosunek. Historia niewątpliwie smutna i poruszająca, mnie w pewnym momencie prawie doprowadziła do łez, gdy Mendel opowiadał o swoim stosunku do miasta oraz o jego dzieciństwie. Przykre jest to, jak traktowano tych ludzi tylko za to, że nazywali siebie Żydami, a nie np. chrześcijanami.

Nowelka jest krótka i szybko się ją czyta. jest bardzo lekka, a jednocześnie przekazuje i obrazuje stosunek polaków do Żydów oraz fakt, jak ciężkie musiało być ich życie w tym okresie. Moim zdaniem pozycja obowiązkowa, chociażby aby zaznajomić się z naszą historią i zobaczyć, że nie zawsze to my - naród polski - byliśmy najbiedniejsi i najbardziej znienawidzeni w Europie.